ผมมีโอกาสได้เข้าร่วมฟังสัมมนาวิชาการ เรื่อง “TK Forum 2020 ‘Finland Library and Education in the Age of Disruption”ที่จัดโดยสถาบันอุทยานการเรียนรู้ หรือ TK Park เมื่อวันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2563 ณ โรงแรมเอส 31 ถนนสุขุมวิท กรุงเทพฯ ได้รับฟังสาระความรู้ที่ดีและมีประโยชน์จากวิทยากร ของประเทศฟินแลนด์ คือ คุณแอนนา คอร์ปิ (Anna Korpi) ที่ปรึกษาด้านการศึกษาและวิทยาศาสตร์ประจำสถานทูตฟินแลนด์ในสิงคโปร์ บรรยายในหัวข้อ “How Library Can Promote the Quality of Education: The Experiences from Finland” (ห้องสมุดมีวิธีการส่งเสริมคุณภาพการศึกษาได้อย่างไร : ประสบการณ์จากประเทศฟินแลนด์) และคุณยาน่า เตือร์นิ (Jaana Tyrni) ผู้อำนวยการห้องสมุดเมืองเอสโปประเทศฟินแลนด์ บรรยายในหัวข้อ “Living and Flourishing with Change – Development of Finnish Libraries” โดยสรุปได้ดังนี้
How Library Can Promote the Quality of Education: The Experiences from Finland (ห้องสมุดมีวิธีการส่งเสริมคุณภาพการศึกษาได้อย่างไร : ประสบการณ์จากประเทศฟินแลนด์)
สภาพโดยทั่วไปของประเทศฟินแลนด์
ประเทศฟินแลนด์เป็นประเทศขนาดเล็ก อยู่ในกลุ่มสหภาพยุโรป มีประชากรทั้งประเทศประมาณ 5.52 ล้านคน มีประวัติศาสตร์ความเป็นมามากกว่า 100 ปี ในอดีตเคยเป็นประเทศยากจนและเศรษฐกิจไม่ดีมาก่อน มีเมืองหลวงคือกรุงเฮลชิงกิ แต่ได้รับการพัฒนาจากภาครัฐอย่างต่อเนื่องและจริงจังจนปัจจุบันฟินแลนด์กลายเป็นประเทศที่ร่ำรวย และมีเศรษฐกิจดีเป็นอันดับต้นๆ ของโลก ฟินแลนด์มีการปกครองในระบอบสาธารณรัฐ มีรัฐสภา ประมุขของประเทศ คือ ประธานาธิบดี อำนาจบริหารส่วนใหญ่จะอยู่ที่คณะรัฐมนตรี นำโดยนายกรัฐมนตรี มีการเลือกตั้งทุก ๆ 4 ปี โดยหน่วยงานระดับท้องถิ่นสามารถพิจารณางบประมาณการลงทุนและตัดสินใจพิจารณางบประมาณได้ด้วยตัวเอง เช่น การสร้างสมุดอย่างสมบูรณ์แบบ แม้ว่าจะใช้เงินมากมายมหาศาลแต่รัฐบาลเห็นความสำคัญในการลงทุนเพื่อประชาชน
การบริหารจัดการเรื่องห้องสมุด
ห้องสมุดประชนชนของประเทศฟินแลนด์ ขึ้นตรงกับกระทรวงศึกษาธิการและวัฒนธรรม โดยได้รับงบประมาณที่มีจำนวนมากมายถึงปีละ 320 ล้านยูโร ซึ่งกระจายไปให้ห้องสมุดประชาชนทั่วประเทศที่มีจำนวนถึง 720 แห่ง จัดสรรงบประมาณออกไปตามแต่ละท้องถิ่นให้บริหารกันเอง และไม่มีการตัดงบประมาณด้านห้องสมุดมีแต่จะเพิ่มขึ้น ประเทศฟินแลนด์ให้ความสำคัญกับห้องสมุดมากที่สุด มีบริการห้องสมุดอยู่ทุกมุมเมืองของประเทศทั้งในตัวเมืองและตามชนบท มีตั้งแต่ห้องสมุดขนาดใหญ่จนถึงขนาดเล็ก Read the rest of this entry »
ปัจจุบัน Facebook เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในทุกวงการ และก็ถูกใช้เป็นช่องทางในการประชาสัมพันธ์ที่สำคัญอีกช่องทางหนึ่งของหน่วยงานนั้นๆ อย่างห้องสมุดก็ใช้ Facebook ในการประชาสัมพันธ์ห้องสมุดด้วย ไม่ว่าจะเป็น การแจ้งประกาศ ข่าวสาร กิจกรรมต่าง ๆ การแนะนำหนังสือที่น่าสนใจ และสามารถคลิกไปหาหนังสือที่ต้องการเพิ่มเติมก็เป็นสิ่งที่ห้องสมุดทำช่องทางให้ผู้ใช้ได้รับความสะดวกมากยิ่งขึ้น
ศูนย์บรรณสารสนเทศ ได้แนะนำหนังสือด้วยการสร้าง URL Link และ แฮชแท็ก (Hashtag) #SubjectGuideไกด์หนังสือให้คุณ ในโพสหน้าเพจ Facebook เพียงเท่านี้ ผู้ใช้ก็สามารถเข้าถึงระบบห้องสมุด เพื่อดูหนังสือที่แนะนำ หรือค้นหาหนังสืออื่นๆ ในระบบได้ทันทีเพียงคลิกเดียว! แต่ทั้งนี้ ต้องมีการสืบค้นหัวข้อที่จะแนะนำหนังสือนั้น ๆ ก่อน นะคะ
ตัวอย่างที่ ศูนย์บรรณสารสนเทศ ได้แนะนำหนังสือด้วยการใช้ Subject Guide เพื่อการประชาสัมพันธ์หรือแนะนำหนังสือผ่าน Facebook ของศูนย์บรรณสารสนเทศค่ะ
Read the rest of this entry »
เนื่องจากในแต่ละปี ทางแผนกจัดหาและวิเคราะห์ทรัพยากรสารสนเทศ ได้รับหนังสือบริจาคเข้ามาในปริมาณจำนวนมาก ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ จึงมีแนวคิดในการบริหารจัดการหนังสือที่ได้รับบริจาคเหล่านั้น ดังนี้
งานบริจาคหนังสือ ดำเนินการโดยมีขั้นตอน ดังนี้
ดังนั้น งานบริจาคหนังสือจะมีไฟล์รายชื่อหนังสือที่เก็บไว้ใช้ประโยชน์ต่อไป ซึ่งจะมีการใช้ไฟล์ร่วมกับงานจัดหาทรัพยากรสารสนเทศ เพื่อการจัดหาทรัพยากรสารสนเทศที่ตรงกับกลุ่มเป้าหมาย และไม่ต้องเปลืองงบประมาณ
หนังสือสมาคมจีนที่จัดตั้งในประเทศไทย คือ หนังสือรวบรวมรายนามผู้ก่อตั้งและสมาชิกของสมาคมจีน หนังสือที่ระลึก หนังสืออนุสรณ์ รายงานประจำปีของสมาคม หนังสือตระกูลแซ่ชาวจีนโพ้นทะเล ฯลฯ เนื้อหามักประกอบด้วยรายชื่อสมาชิก ตำแหน่ง สำนักงาน สถานที่ติดต่อของสมาชิก บางเล่มมีกล่าวถึงประวัติและวัตถุประสงค์ของสมาคมที่จัดตั้งขึ้นและกิจกรรมของสมาคม
ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ มีหนังสือสมาคมจีนที่จัดตั้งในประเทศไทย อยู่จำนวนพอสมควร มีการจัดเก็บเพื่อให้บริการค้นคว้า ความเป็นมาของแต่ละสมาคม คณะกรรมการแต่ละชุด และผลงานของสมาคมแต่ละแห่ง การลงรายการทางบรรณานุกรม ของหนังสือประเภทนี้ ศูนย์บรรณสารสนเทศได้กำหนดแนวทางไว้โดยให้บริการอ่านในห้องสมุดภาษาจีนเท่านั้น มิให้ยืมออก และมีการกำหนดหมวดหมู่ขึ้นใช้เอง ถ้าต้องการใช้สามารถสืบค้นในระบบห้องสมุด หรือมาที่ห้องสมุดภาษาจีน ชั้น 5 ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ และติดต่อขอยืมอ่านได้
การลงรายการทางบรรณานุกรมสำหรับหนังสือสมาคมจีน ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ มีขั้นตอนดังนี้ Read the rest of this entry »
หนังสือพิมพ์ภาษาจีนในประเทศไทย เริ่มมีการตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อปี 2450 ชื่อหนังสือพิมพ์จีนที่มีปรากฎไว้ในหอสมุดแห่งชาติ คือ華暹新報 ชื่อไทย จีโนสยามวารศัพท์ โดยมีนายเซียวฮุดเส็ง สีบุญเรืองเป็นเจ้าของ จากนั้นก็มีการผลิตหนังสือพิมพ์จีนชื่ออื่นๆ ต่อมา ดังรายชื่อต่อไปนี้
1.國民日報星期增刊 ก๊กมิ้นฉบับพิเศษ รายสัปดาห์
2.光華周刊 กงหอจิวคัง รายสัปดาห์
3.光華報 กงหอป่อ รายวัน
4.光華周刊 กงหอป่อฉบับวันอาทิตย์ รายสัปดาห์
5.光明週報 กวงหมิง รายสัปดาห์
6.光華報 กวงฮั้วเป้า รายวัน
7.光華周刊 กวงฮั้วเป้า รายสัปดาห์
8.國民日報 กัวมิน รายวัน
9.商報 ข่าวสินค้าพาณิชย์ รายวัน
10.僑聲 คิ่วเซ็ง รายวัน
11.僑聲 เคียวเซ็ง รายวัน
12.中中 จงจงวิทยาสาร
13.華暹新報 จีโนสยามวารศัพท์ รายวัน
14.正氣 จิ้นชี้ รายทศ
15.知行導報 จือสิงเต้าเป้า รายวัน (ฉบับบ่าย) Read the rest of this entry »
ผู้เขียนมีหน้าที่ตรวจสอบคุณภาพ ความถูกต้องและความคมชัดของไฟล์ภาพเอกสารหนังสือพิมพ์จีน (ภาษาจีน) โดยไฟล์ดิจิทัลดังกล่าว จะมีการนำเข้าสู่ฐานข้อมูลหนังสือพิมพ์จีน ที่ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ เพื่อเตรียมไว้ให้บริการสืบค้นและเป็นแหล่งข้อมูลอ้างอิงในงานวิจัยต่างๆ โดยมีขั้นตอน ดังนี้
1.เปิดโปรแกรม KeyIn Dialog ดังภาพ
เนชั่นแนล จีโอกราฟิก (National Geographic) เป็นนิตยสารของสมาคมเนชั่นแนล จีโอกราฟิก ออกวางจำหน่ายเป็นรายเดือน ซึ่งมีการตีพิมพ์ครั้งแรกเป็นฉบับภาษาอังกฤษ เมื่อ 22 กันยายน พ.ศ. 2431 สำหรับเนื้อหาภายในนิตยสารนั้นจะมีเกี่ยวกับทางด้านภูมิศาสตร์ ประวัติศาสตร์ ธรรมชาติ และวิทยาศาสตร์ ปัจจุบันมีการตีพิมพ์เป็นภาษาท้องถิ่นถึง 37 ภาษาทั่วโลก รวมทั้งภาษาไทย
งานวารสารฯ ศูนย์บรรณสารสนเทศ เห็นถึงการพัฒนาทางด้านเทคโนโลยี ซึ่งเดิมได้มีการบอกรับเป็นตัวเล่มเป็นภาษาไทยอยู่แล้ว จึงได้ปรับเปลี่ยนมาเป็นการบอกรับในรูปแบบของ e- Magazine ซึ่งสามารถอ่านจากที่ไหน ก็ได้ โดยการอ่านผ่านหน้าจอ Smart Phone หรือ Tablet เพื่อเพิ่มความสะดวกให้แก่ผู้ใช้บริการ สำหรับการให้บริการนั้นทางห้องสมุดได้สมัครสมาชิกไว้เรียบร้อยแล้ว และได้รับ USER การใช้งาน 1 USER สามารถอ่านเนื้อหาได้ครั้งละ 5 เครื่องพร้อมกัน Read the rest of this entry »
ในระบบห้องสมุด WorldShare Management Services (WMS) มีฟังก์ชั่นการใช้งาน คือ Open Details เพื่อให้สามารถคลิกเข้าไปดูรายละเอียดของรายการทางบรรณานุกรมของระเบียนนั้น ๆ ได้
ในกรณีที่ต้องการสืบค้นเพื่อต้องการทราบว่า หนังสือที่สืบค้นนั้น ประกอบด้วย เลขบาร์โคด ใดบ้าง สามารถตรวจสอบผ่าน Open Details ได้ ดังนี้
1. สืบค้นรายการหนังสือที่ต้องการ
เนื่องด้วยสถานการณ์การระบาดของโรค COVID – 19 ทำให้ศูนย์บรรณสารสนเทศ มีความจำเป็นต้องปิดให้บริการชั่วคราว เพื่อหลีกเลี่ยงการแพร่ระบาดของโรค ทางศูนย์บรรณสารฯ มองเห็นถึงความจำเป็นที่ผู้ใช้บริการต้องใช้หนังสือประกอบการเรียนการสอน (ซึ่งในระหว่างนั้น ยังอยู่ในภาคเรียนที่ 2/2562) จึงได้มีการประชาสัมพันธ์ ให้ผู้ใช้บริการใช้บริการจองหนังสือผ่านระบบออนไลน์มากขึ้น โดยผู้ใช้บริการสามารถสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศผ่านหน้าจอการสืบค้น WorldCat Discovery ของระบบห้องสมุด WMS ตามขั้นตอนดังภาพด้านล่าง
ผู้ใช้บริการเพียงแจ้งในระบบว่า หนังสือเล่มใดบ้างที่ต้องการใช้ ระบุวัน เวลา ที่ต้องการรับหนังสือ ศูนย์บรรณสารสนเทศ จะดำเนินการตรวจสอบในระบบ และหยิบตัวเล่ม เพื่อส่งให้ผู้ใช้บริการต่อไป จากการประชาสัมพันธ์ผ่านช่องทาง Face book และ LINE @ ของ ศูนย์บรรณสาร พบว่าผู้ใช้บริการให้ความสนใจจองหนังสือเข้ามา เป็นจำนวนไม่น้อย
เจ้าหน้าที่ศูนย์บรรณสารสนเทศ มีวิธีการตรวจสอบการจองในระบบ ดังนี้ Read the rest of this entry »
Zotero เป็น software ประเภท open source สาหรับช่วยบริหารจัดการข้อมูลรายการบรรณานุกรมและรายการอ้างอิง หรือที่เรียกกันว่า Reference management และมีเครื่องมือที่ช่วยในการสร้างรูปแบบการเขียนอ้างอิงได้หลายรูปแบบ ซึ่ง Zotero สามารถทำงานร่วมกับ Microsoft Word ได้เป็นอย่างดี ทำให้ผู้ใช้งานสามารถส่งรายการบรรณานุกรมที่เก็บรวบรวมไว้ใน Zotero เข้ามาแทรกตามตำแหน่งต่างๆ ในเอกสาร word ได้สะดวก ซึ่งผู้ใช้งานจะต้องติดตั้ง Add-In ใน tool ของ Microsoft Word เพิ่มเติม โดยผู้เขียน ขอแบ่งการนำเสนอเป็น 3 ส่วน ได้แก่ ส่วนที่ 1 ขั้นตอนการติดตั้งโปรแกรม Zotero ส่วนที่ 2 การนำรายการทางบรรณานุกรมที่มีการดาวน์โหลดจากฐานข้อมูลหรือระบบที่ให้บริการจัดทำรูปแบบการอ้างอิงออกมา ส่วนที่ 3 การนำข้อมูลทางบรรณานุกรมที่นำออกจากฐานข้อมูล/ระบบห้องสมุด เข้าโปรแกรม Zotero และส่วนที่ 4 กล่าวถึงการ add-in โปรแกรม Zotero กับ Microsoft Word ต่อไป
ส่วนที่ 1 การติดตั้งโปรแกรม Zotero ในคอมพิวเตอร์
1. ดาวน์โหลดโปรแกรม Zotero จากเว็บไซต์ เนื่องจากเป็น open source จึงสามารถดาวน์โหลดได้ฟรี ที่ https://www.zotero.org/download โดยให้เลือกเวอร์ชั่นให้ตรงกับ OS ที่ใช้งานอยู่ ว่าเป็น Windows / macOS / Linux
