ด้วยตำแหน่งคือ บรรณารักษ์ ทำหน้าที่ลงรายการทรัพยากรสารสนเทศภาษาจีน จึงขอแนะนำประโยคภาษาจีนไปใช้สนทนาในเบื้องต้น โดยได้กำกับคำอ่านภาษาไทยไว้ให้อ่านเข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้ที่ทำงานด้านห้องสมุดนำไปประยุกต์ใช้ตามสถานการณ์ (บางคำจะเป็นคำที่ใช้ในศูนย์บรรณสารสนเทศ)
คำศัพท์ที่ใช้บ่อยในห้องสมุด
ผมใช้ประโยชน์จากโปรแกรม Adobe Photoshop ในตอนเรียนเป็นอย่างมาก และยังมีโอกาสใช้ในการทำงานอย่างต่อเนื่อง ผมเห็นว่า เป็นโปรแกรมที่มีประโยชน์มาก จึงขอแบ่งปันความรู้ การใช้โปรแกรมนี้ แต่คงเป็นเบื้องต้นก่อนนะครับ และอาจจะมีการแนะนำเทคนิคการใช้อื่นๆ อีกในตอนต่อไป ผมขอเริ่มจาก
1.การตั้งค่าพื้นฐาน
หลังจากเปิด Adobe Photoshop ขึ้นมา คลิ๊กที่เมนู File > New (icon File จะอยู่มุมซ้ายบนสุด) โปรแกรมจะให้เรากำหนดค่าต่างๆ
Name ตั้งชื่อภาพ ชื่อชิ้นงาน
Preset เลือกการตั้งค่าที่มีอยู่แล้ว
Width ความกว้างของภาพ
Height ความสูงของภาพ
Resolution ความละเอียด เลือกได้ ตั้งแต่ 72-300 DPI ยิ่งสูงขนาดไฟล์จะยิ่งมีขนาดใหญ่
Color mode เลือกระหว่าง RGB เหมาะกับสื่อดิจิตอล เช่น แบนเนอร์ และ CMYK เหมาะกับสิ่งพิมพ์ เช่น โปสเตอร์)
เมื่อทำการตั้งค่าเรียบร้อยแล้ว คลิ๊กปุ่ม OK เพื่อดำเนินการต่อไป Read the rest of this entry »
iQNewsClip คือบริการคลิปปิ้งข่าวออนไลน์ (กฤตภาคข่าว) ซึ่งใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัย นำเสนอข่าวที่ตัดจากหนังสือพิมพ์กว่า 30 ฉบับ ในรูปแบบของคลิปข่าวที่เป็นภาพสีและขาวดำที่มีความคมชัดสูง จัดเก็บไว้เป็นหมวดหมู่โดยมีฟังก์ชั่นในการสืบค้นข่าวแบบ Full-Text เพื่อความสะดวกในการใช้งาน สามารถเลือกดาวน์โหลดเป็นคลิปข่าวที่เป็นภาพสี หรือขาวดำ ตัวหนังสือสะอาดคมชัดอ่านง่าย และการสืบค้นเป็นแบบ Full-Text คือ สืบค้นได้ถึงเนื้อหาข่าว มิใช่เพียงแค่หัวข้อข่าว สิ่งที่กำหนดประเภทของ iQNewsClip คือ ระยะเวลาของข้อมูลย้อนหลัง ซึ่งมีให้เลือก 2 แบบ คือ (1) ย้อนหลัง 30 วัน และ (2) ย้อนหลัง 30 วัน ณ วันที่เริ่มรับบริการโดยสะสมต่อเนื่องตราบเท่าที่ยังรับบริการอยู่ หากผู้ใช้งานต้องการใช้ข้อมูลย้อนหลังเพื่อการสืบค้นมากกว่า 30 วัน ควรเลือกรับบริการแบบ (2)
ผู้เขียนซึ่งได้รับมอบหมายในการคัดเลือกข่าวตัดจากหนังสือพิมพ์ เสนอผู้บริหาร จึงขอแบ่งปันความรู้ในเรื่องการรวบรวมข่าวกฤตภาคจากการทำงานเป็นขั้นตอนที่เข้าใจง่าย เพื่อให้ผู้ที่สนใจได้รับความรู้และนำไปใช้ประโยชน์ได้บ้าง
หน้าจอภาพ IQNewsClip
Read the rest of this entry »
จุลสาร หรือ Pamphlet
เป็นสิ่งพิมพ์อีกประเภทหนึ่ง ที่ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ ได้รวบรวมและจัดหมวดหมู่ พร้อมทั้งลงรายการทางบรรณานุกรมเพื่อให้ผู้ใช้เข้าถึงเนื้อหาที่บรรจุในจุลสารเล่มนั้นๆ หรือเรื่องนั้นๆ ได้
คำว่า จุลสาร สื่อให้ทราบถึงสาระที่เป็นสื่อชิ้นเล็กๆ หรือเล่มเล็กๆ คำว่า จุลสาร บางหน่วยงาน จัดพิมพ์เพื่อเผยแพร่กิจกรรม ใช้ขึ้นต้น เช่น จุลสาร (ชื่อหน่วยงาน) ออกเป็นวาระ ลักษณะเหมือนวารสาร แต่ในบริบทของห้องสมุด จะเก็บสิ่งพิมพ์ประเภท จุลสาร ซึ่งมิได้หมายความถึง การออกเป็นวาระ เหมือนวารสาร แต่เนื่องจากจุลสารมีลักษณะที่เป็นเล่มเล็ก มีจำนวนหน้าไม่มากนัก หรืออาจจะเท่ากับหนังสือเล่มทั่วไป แต่เนื่องจากขนาดของหนังสือเล็กหรือมีความบางเกินไป เมื่อนำมาจัดวางไว้ที่ชั้นหนังสือรวมกับหนังสือที่มีขนาดทั่วๆ ไป จะทำให้ หนังสือเล่มเล็กเหล่านี้ หลุดหรือตกออกจากชั้นหนังสือ ซึ่งอาจจะทำให้ไม่สามารถจัดเรียงได้ตามปรกติ
ดังนั้น ห้องสมุด มักจะจัดเก็บจุลสาร แยกออกมาจากชั้นหนังสือทั่วไป โดยแยกเก็บเป็นคอลเลคชั่นพิเศษ หรือจัดเก็บพิเศษ มีการกำหนดหมวด ซึ่งกำหนดโดยห้องสมุดเอง โดยส่วนมากจะเป็นคำว่า จุลสาร และตามด้วยหมายเลขของจุลสาร หรืออาจจะใช้คำย่อว่า จล เป็นต้น
ศูนย์บรรณสารสนเทศ จะได้รับจุลสาร ในลักษณะที่เป็นการได้รับบริจาค หรือเป็นจะเป็นการแจกจ่าย หรือได้รับเป็นอภินันทนาการ มีการพิจารณาเนื้อหาที่เกี่ยวข้องกับหลักสูตรหรือเนื้อหา หรือกลุ่มเป้าหมายที่ให้บริการ คัดแยกและจัดหมวด โดยกำหนดว่า จุลสาร และ ตามด้วยหมายเลข ซึ่งเป็นลำดับที่ของจุลสารที่เข้ามา ลงรายการทางบรรณานุกรมเหมือนกับสิ่งพิมพ์ทั่วๆ ไป และให้บริการที่ชั้น 6 Read the rest of this entry »
National Library of Medicine Classification หรือ NLM คือ ระบบการจัดหมวดหมูแบบระบบหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน จัดทำโดยหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน (National Library of Medicine) เป็นระบบการจัดหมู่หนังสือที่มีความสัมพันธ์กับการจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน หรือ LC (Library of Congress Classification) ระบบหนึ่ง
ระบบ NLM เริ่มมีการจัดทำ เมื่อประมาณปี ค.ศ 1940 โดยหอสมุดการแพทย์ทหารบกของประเทศสหรัฐอเมริกา (U.S. Army Medical Library) โดยจัดพิมพ์เผยแพร่ครั้งแรก ในปี ค.ศ. 1951 ใช้ชื่อหนังสือว่า Army Medical Library Classification จัดพิมพ์ครั้งที่ 2 ในปี ค.ศ.1958 ใช้ชื่อหนังสือว่า National Library of Medicine Classification จัดพิมพ์ครั้งที่ 3 ในปี ค.ศ.1964 จัดพิมพ์ครั้งที่ 4 ในปี ค.ศ.1978 จัดพิมพ์ครั้งที่ 5 ในปี ค.ศ. 1994 และ ฉบับพิมพ์ซ้ำ ครั้งที่ 5 ปี ค.ศ. 1999
ระบบ NLM ได้ใช้อักษร W เป็นสัญลักษณ์ของหมวดใหญ่ (Class) เป็นหมวดสำหรับแพทยศาสตร์ (Medicine) และสาขาวิชาที่เกี่ยวข้อง มีสัญลักษณ์แทนหมวดย่อย (Subclasses) ตั้งแต่ WA-WZ ส่วนหมวดย่อย QS-QZ เป็นหมวดสำหรับสาขาวิชาเตรียมแพทยศาสตร์ (Preclinical Sciences)
ศูนย์บรรณสารสนเทศ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ มีการจัดหมวดหมู่ของทรัพยากรสารสนเทศ 2 ระบบ คือ การจัดหมู่หนังสือระบบหอสมุดรัฐสภาอเมริกัน (Library of Congress Classification) สำหรับหนังสือทั่วไป และจะใช้การจัดหมวดหมู่ระบบหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน (National Library of Medicine) สำหรับหนังสือทางการแพทย์และวิทยาศาสตร์สุขภาพ ผู้เขียนได้รวบรวมขอบเขตการจัดหมวดหมู่ระบบหอสมุดแพทย์แห่งชาติอเมริกัน (National Library of Medicine) เพื่อให้ผู้ใช้สะดวกในการค้นหาหนังสือดังกล่าว ซึ่งจะจัดไว้ที่แผนกบริการสารสนเทศ ชั้น 4 หนังสือที่เป็นภาษาจีน และคณะการแพทย์แผนจีน จัดไว้ที่แผนกบริการสารสนเทศ ชั้น 5 Read the rest of this entry »
บรรณารักษ์วิเคราะห์และทำรายการทางบรรณานุกรม ต้องศึกษาพัฒนาการในการลงรายการทางบรรณานุกรม เพื่อให้สามารถจัดการกับข้อมูลที่ลงรายการให้เกิดประโยชน์แก่ผู้ใช้ห้องสมุดให้มากที่สุด การลงรายการทางบรรณานุกรม ก็เพื่อต้องการสร้างช่องทางในการเข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศ การแสดงผลทรัพยากรสารสนเทศ เพื่อให้มีการสืบค้นได้อย่างมีประสิทธิภาพและเพื่อผู้ใช้ข้อมูล
ปัจจุบัน คำว่า RDA หรือ Resource Description and Access เป็นคำที่ได้ยินกันหนาหูในกลุ่มบรรณารักษ์วิเคราะห์และทำรายการทางบรรณานุกรม ว่าจะมาแทนที่ AACR II ผู้เขียน จึงได้ศึกษาและสรุป RDA จากผู้รู้ ไว้ดังนี้
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับมาตรฐาน RDA Read the rest of this entry »
ปัญหาที่พบบ่อยในห้องสมุดอีกข้อหนึ่งก็คือ ก็คือ หนังสือชำรุด อาจมีสาเหตุมาจาก
วิธีการดูแลหนังสืออย่างถูกวิธี
1. หยิบด้วยมือที่แห้ง
2.เปิดหนังสือให้ถูกวิธี โดย
Classification and Library of Congress Subject Headings คือ เว็บไซต์สำหรับการจัดหมวดหมู่และหัวเรื่องของหอสมุดรัฐสภาอเมริกันแบบออนไลน์ ซึ่งสามารถเข้าใช้งานโดยต้องบอกรับเป็นสมาชิกของแต่ละห้องสมุดหรือหน่วยงานนั้น โดยสามารถอ่านรายละเอียดได้ที่เว็บไซต์ https://classificationweb.net/ ซึ่งปรากฏดังภาพประกอบที่ 1
ภาพประกอบที่ 1 Classification Web
รายละเอียดเบื้องต้นในการสั่งซื้อและราคา
โดยมีรายละเอียดดังปรากฏดังภาพประกอบที่ 2 Read the rest of this entry »
ปัจจุบันในหน่วยงานทุกหน่วยงาน มีการสำรวจข้อมูลขึ้นมากมาย ซึ่งต้องใช้กระดาษเป็นจำนวนมาก และเป็นการสิ้นเปลืองทรัพยากร ถ้าเรารู้จักวิธีการประหยัดกระดาษ โดยการใช้ แบบสำรวจข้อมูล ออนไลน์ กันมากขึ้น ก็จะช่วยชาติประหยัดพลังงานได้อีกเยอะค่ะ
การสร้างแบบสอบถามออนไลน์ หรือ แบบสำรวจออนไลน์ ง่ายๆ นี้เราจะใช้ ประโยชน์จาก Google form ซึ่งใช้งานง่ายกว่าที่เราคิด เพียงท่านมี Gmail ท่านก็สามารถ ทำ Google form ได้แล้ว
มีขั้นตอนการทำดังนี้ Read the rest of this entry »
แผนกทรัพยากรการเรียนรู้
แผนกทรัพยากรการเรียนรู้ มีหน้าที่ในการให้บริการด้านโสตทัศนวัสดุ หลายรูปแบบที่มีคุณค่าต่อการศึกษาและการเรียนการสอน ซึ่งจะอยู่ในรูปแบบของ ซีดีรอม ซีดีประกอบหนังสือ วีซีดี ดีวีดี แผนที่ แผ่นภาพ หุ่นจำลอง เป็นต้น ผู้ใช้บริการสามารถเลือกค้นคว้าเรียนรู้ได้ตามความสนใจ
โสตทัศนวัสดุที่ให้บริการ สามารถจำแนกตามลักษณะการใช้งาน ดังนี้
